ตรวจสุขภาพด้วยตนเอง โดยไม่ต้องเจาะเลือดได้ไหม?
คำตอบคือ “ได้”
โดยใช้วิธีประเมิน “กายสุข ใจสวย” บอกสุขภาพดีได้ระดับหนึ่ง การเจาะเลือดตรวจมีความจำเป็นเมื่อ กายไม่สุข อายุมากขึ้น พบปัจจัยเสี่ยงของโรค หรือมีความเสี่ยงโรคจากพันธุกรรม คือมี พ่อ แม่ พี่ น้อง เป็นโรคอยู่
วิธีประเมิน “กายสุข ใจสวย”
“กายสุข”
คือ “น.ค.ร. สุขภาพ” ความหมายตามลำดับตัวอักษร คือ
น. น้ำหนักสุขภาพ
คือ น้ำหนักที่ไม่อ้วนเกินไม่ผอมเกินไป โดย ชั่งน้ำหนักเวลาเช้า หลังอุจจาระปัสสาวะแล้ว ยังไม่ดื่มหรือกินอะไร ด้วยเสื้อผ้าชุดเดิม เครื่องชั่งน้ำหนักเดิม เวลาเดิม สัปดาห์ละครั้ง
น้ำหนักที่พอดีของแต่ละคน หน่วยเป็นกิโลกรัม หาได้โดย
1. หาน้ำหนักที่ไม่มากเกินไป โดยคำนวณจาก 23 คูณด้วย ส่วนสูงเป็นเมตรสองครั้ง (ใช้ทศนิยม 2 ตำแหน่ง)
2. หาน้ำหนักที่น้อยเกินไป โดยคำนวณจาก 18.5 คูณด้วย ส่วนสูงเป็นเมตรสองครั้ง (ใช้ทศนิยม 2 ตำแหน่ง)
3. หาน้ำหนักมากเกินไปโดยคำนวณจาก 25 คูณด้วย ส่วนสูงเป็นเมตรสองครั้ง (ใช้ทศนิยม 2 ตำแหน่ง)
ถ้าน้ำหนักที่ชั่งได้อยู่ระหว่างข้อ 1 กับ 2 ถือว่า มีน้ำหนักพอดี
ถ้าน้ำหนักที่ชั่งได้อยู่ระหว่างข้อ 1 กับ 3 ถือว่า “ท้วม” มีน้ำหนักมากเกินไป
ถ้าน้ำหนักที่ชั่งได้มากกว่าข้อ 3 ถือว่า “อ้วน” มีน้ำหนักเกินมาก ถึงจุดเสี่ยงเกิดโรคภัย
ถ้าน้ำหนักที่ชั่งได้น้อยกว่าข้อ 2 ถือว่า “ผอม” มีน้ำหนักน้อยเกินป
ตัวอย่าง หาน้ำหนักที่พอเหมาะของผู้ชายสูง 172 เซนติเมตร
น้ำหนักที่ไม่มากเกินไป = 23 x 1.72 x 1.72 = 68 กิโลกรัม
น้ำหนักที่น้อยเกินไป = 18.5 x 1.72 x 1.72 = 55 กิโลกรัม
น้ำหนักที่มากเกินไป = 25 x 1.72 x 1.72 = 74 กิโลกรัม
พบว่าชั่งน้ำหนักชายผู้นี้ได้ 80 กิโลกรัมแปลว่าอ้วนเกิน แต่ถ้าชายผู้นี้หนัก 65 กิโลกรัมแปลว่าน้ำหนักพอดี ถ้าหนัก
54 กิโลกรัมแปลว่าผอมเกินไป
ค. ความดันสุขภาพ
“ความดัน” หมายถึงความดันโลหิต คือ ความดันที่วัดเองที่บ้านโดยเฉลี่ยจะไม่ถึง 135/85 มิลลิเมตรปรอท โดยวัดความดัน 4-7 วัน ติดต่อกันในแต่ละเดือน ในแต่ละวันวัดเวลาเช้า 2 ครั้ง เวลาเย็นหรือก่อนนอน 2 ครั้ง แต่ละครั้งห่างกัน 1 นาที
ร. รอบพุงสุขภาพ
คือ รอบพุงที่ควรจะเป็น (บางคนเรียกว่ารอบเอว) ถ้ามองง่ายๆ คือ “พุงไม่ยื่น” รอบพุงที่ดีเหมาะสมสำหรับแต่ละคนคือ “ครึ่งหนึ่งของส่วนสูงของคนนั้น” รอบพุงที่เกินเพิ่มความเสี่ยงต่อโรค เกณฑ์กำหนดคร่าวๆ คือ รอบพุงมาตรฐานของชายไทย น้อยกว่า 90 เซนติเมตร (หรือไม่เกิน 36 นิ้ว) รอบพุงมาตรฐานของหญิงไทยน้อยกว่า 80 เซนติเมตร (หรือไม่เกิน 32 นิ้ว) ให้ตรวจสอบโดยวัดทุก 3 เดือน
“ใจสวย”
เป็นการประเมินสุขภาพทางใจ ตามลำดับอักษร ส.ว.ย. เป็นการสำรวจใจของตนเองในแต่ละวันว่า สุขภาพใจของเราเป็นตาม
ธรรมชาติของใจอยู่หรือไม่ มีกิเลส อวิชชา มาครอบงำ จนมืดบอดไปแล้วหรือยัง
ส. สติ คือ ระลึกรู้ ไม่เผลอ ไม่เพลินตามความเคยชิน จนอร่อยเกิน สบายเกิน เครียดเกิน
ว. วาง คือ ปล่อยวางความยึดมั่น ตัวเรา ของเรา จนใจสบาย หายซึม เศร้า เหงา เซ็ง
ย. เย็น คือ สงบเย็น ไม่ฝันร้าย หลับเป็นสุข ตื่นเป็นสุข
สรุปว่า ใครอยากรู้ว่าตัวเองมีสุขภาพดีไหม จะเป็นโรคเบาหวาน
ความดันโลหิตสูง ไขมันผิดปกติหรือเปล่า ก็ตรวจสุขภาพด้วยตนเอง
โดยไม่ต้องเจาะเลือด แนะนำให้ประเมิน “กายสุข” คือ น.น้ำหนักสุขภาพ ทุกสัปดาห์ ค.ความดันสุขภาพทุก 3-6 เดือน ร.รอบพุงสุขภาพ ทุก 3 เดือน ส่วน “ใจส.ว.ย.” พิจารณาตัวเองว่า มี ส. สติ ว.วาง และ ย.เย็น ทุกวันก่อนนอน
ที่มา : หนังสือคิดเองทำได้ห่างไกลโรค
ตรวจสุขภาพด้วยตนเอง โดยไม่ต้องเจาะเลือดได้ไหม?
